تصو یری سه بعدي و زيبا از طبيعت

برگ درختان سبز                           درنظر   هوشیار                                                                          هر ورقش دفتریست             معرفت کردگار

رنگ های اصلی نور وترکیب آنها بخصوص در تلویزیون

 

رنگ های اصلی کدامند؟

به هنگام ترکیب نورها، سه نور اصلی هستند که همهٔ دیگر نورها را می‌توان با ترکیب آن‌ها به‌دست آورد. این سه نور با رنگ سه رنگ بنیادین ناهمسان هستند و شامل قرمز، آبی و سبز می‌شوند.

ترکیب این سه نور، نور سفید را به‌دست می‌دهد و نبودن هیچ‌یک از آنها سیاهی است.

به هنگام ترکیب نورها، سه نور اصلی هستند که همهٔ دیگر نورها را می‌توان با ترکیب آن‌ها به‌دست آورد. این سه نور با رنگ سه رنگ بنیادین ناهمسان هستند و شامل قرمز، آبی و سبز می‌شوند.

ترکیب این سه نور، نور سفید را به‌دست می‌دهد و نبودن هیچ‌یک از آنها سیاهی است.

 

 

آیا می دانید تلویزیون های رنگی چگونه تصاویر را به ما نشان می دهند؟

 

در فيلمهاي رنگي و در تلويزيونهاي رنگي فقط از سه رنگ استفاده مي شود و به کمك آنها همه رنگهاي

طيف را توليد مي کنند. اين رنگها شامل قرمز اصلي، سبز اصلي و آبي اصلي هستند و مي توان آنها را از
عبور نور سفيد از صافي هاي پلاستيكي توليد کرد. يك صافي (فيلتر) قطعه اي از يك پلاستيك است که با
ماده اي رنگي شده است و آن اندازه شفاف است که مي توان از پشت آن اجسام را مشاهده کرد.
حالت شگفت انگيز صافي (فيلتر) زرد

شما انتظار داريد که از صافي زرد رنگ فقط نور زرد عبور کند. در واقع صافي زرد رنگ نورهاي قرمز و سبز را
نيز به خوبي عبور مي دهد. نور زردي که از صافي مي گذرد مانند زرد خالصي ديده مي شود که در طيف نور
سفيد موجود است. چشم انسان مخلوط نورهاي سبز و قرمز را به رنگ زرد مي بيند و تفاوتي با رنگ زرد
خالص ندارد.
 تلويزيون رنگي
صفحه تلويزيون هاي رنگي را از نقطه هاي فلوئورسان که در رديف هاي سه تائي تنظيم شده است
ساخته اند. وقتي اين نقطه ها در مسير الكترون ها قرار گيرند رنگهاي قرمز، سبز و آبي را از خود تابش
مي آنند. (براي هر يك از رنگها در حدود يك ميليون نقطه فلوئورسان وجود دارد.) اگر نقطه هاي مربوط به
رنگهاي قرمز و سبز در مسير الكترون ها باشند آنها نورهائي تابش مي کنند که وقتي با هم از صفحه ديده
شوند به رنگ زرد خواهند بود. اگر هر سه دسته نقطه هم زمان نور تابش کنند رنگ سفيد خواهيم ديد و
اگر هيچ نقطه اي نور ندهد صفحه تلويزيون سياه خواهد بود. با تغيير روشنائي تابش شده از هر نقطه هر
رنگي را مي توان به دست آورد

علوم پنجم ابتدايي به صورت خلاصه و نمونه سوال بخش 4و5و6

بخش چهارم - نور و رنگ

نور يكي از انرژي هاي مهم است. جايي كه نور نباشد تاريك است و ما بدون نور نمي توانيم چيزي را ببينيم. براي اينكه جسمي ديده شود بايد به آن نور بتابد، نوري كه به جسم مي تابد، از سطح آن بازتابش پيدا مي كند. اگر نور بازتابش شده به چشم ما برسد، آن جسم را مي بينيم. خورشيد يك چشمه نور طبيعي است و بعضي از چشمه هاي نور مصنوعي هستند و انسان آنها را به وجود آورده مانند چراغ هاي روغني و نفتي قديمي.


رنگ هاي نور:
نوري كه ازخورشيد به زمين مي رسد، از رنگ هاي گوناگوني تشكيل شده است. در آزمايشگاه نور را به كمك وسيله اي به نام منشور مي توان تجزيه كرد. يعني رنگ هاي مختلف را مي توان از هم جدا كرد. منشور يك قطعه شيشه اي است.

حتماً ديده ايد كه پس از باران هوا آفتابي مي شود و نور خورشيد به ذره هاي ريز آب كه هنوز در هوا وجود دارند مي تابد. ذره هاي ريز آب هم مثل منشور، نور خورشيد را تجزيه مي كنند و رنگين كمال را به وجود مي آورند. در واقع ذره هاي ريز آب باران در هوا، در روزهاي آفتابي موجب تجزيه نور و ايجاد رنگين كمال مي شود.

منشور

ذره بين چيست؟
معمولاً ذره بين ها را از شيشه و به شكل عدس مي سازند. از اين رو به آنها عدسي نيز مي گويند. در صورت تابش نور خورشيد به ذره بين، عدسي نور خورشيد را در يك نقطه جمع مي كند و به همين دليل گرماي زيادي به وجود مي آيد. به اين نقطه كانون عدسي مي گويند. ممكن است در صورتي كه كاغذي را روي كانون عدسي قرار دهيم، گرماي خورشيد كاغذ را بسوزاند. به كمك عدسي هايي مي توانيم تصوير اجسام را روي پرده نمايش دهيم.


كاربرد عدسي ها
عدسي ها در وسايل مختلفي مثل عينك هاي طبي، ميكروسكوپ، تلسكوپ و دوربين هاي عكاسي استفاده مي شوند. سطح عدسي ممكن است مثل آينه برآمده يا فرو رفته باشد. ولي مثل آينه هاي صاف نيست.

  پرسش هاي بخش 4
1- كدام گروه چشمه ها ي مصنوعي نور مي باشند؟

1- شمع، چراغ نفتي، ستارگان
2- شمع، لامپ نوراني، چراغ نفتي
3- شمع، خورشيد، ماه
4- ستارگان، ماه، چراغ نفتي  

  2- كداميك شبيه عدسي كار مي كنند؟

1- آينه هاي محدب
2- آينه تخت
3- لامپ روشنايي
4- كوره آفتابي  

  3- تجزيه نور يعني؟

1- مولكول هاي آن را از هم جدا كنيم.
2- استفاده از منشور.
3- رنگ هاي مختلف آن را از هم جدا كنيم.
4- نور خورشيد را با عدسي در يك نقطه جمع كنيم. 

  4- چگونه مي توانيم رنگ هاي مختلف نور را ببينيم؟

1- به وسيله عدسي
2- به وسيله تلسكوپ
3- به وسيله دوربين
4- به وسيله پاشيدن آب آب پاش به هوا  

  5- كداميك از اجسام زير شبيه عدسي عمل مي كند؟

1- تنگ شيشه اي آب
2- آينه
3- سطح آب
4- بشقاب چيني

سوال

يك

دو

سه

چهار

پنج

جواب

گزينه :

2

4

2

4

1

 

  سؤالات تشريحي
1- ديدن اجسام چگونه امكان پذير مي شود؟

به وسيله نور  

  2- در چه صورت بازتابش نور تصوير ايجاد مي كند؟

در صورتي كه نور بازتابش شده به چشم ما برسد، تصوير درست مي شود.  

  3- آيا زمين و ماه نيز چشمه هاي نور هستند؟

خير  

  4- آيا مقدار نور چشمه هاي طبيعي را مي توانيم به دلخواه كم يا زياد كنيم؟

خير، نمي توانيم ولي با استفاده از وسايلي مانند عينك آفتابي، پرده و سايبان مي توانيم خود را از بازتابش شديد نور در امان نگه داريم.  

  5- ذره بين چيست؟ كانون عدسي كجاست؟

ذره بين شيشه اي است كه به شكل عدسي ساخته مي شود و موجب ديدن چيزهاي دور و نزديك مي شود .
نقطه اي كه عدسي مي تواند تمام نورهاي تابيده شده را در آنجا جمع كند.  

  6- نور پس از گذشتن از شيشه و آب چه تغييري مي كند؟

مي شكند و تجزيه مي شود.  

  7- در چه وسايلي از عدسي استفاده مي شود؟

دوربين، ميكروسكوپ، تلسكوپ، دوربين عكاسي و عينك طبي.  

  8- نور سفيد به چه رنگ هايي تجزيه مي شود؟

قرمز، نارنجي، سبز، زرد، آبي، نيلي، بنفش  

  9- بين كوره آفتابي و ذره بين چه شباهت هايي وجود دارد؟

هر دو نور خورشيد را به صورت انرژي گرمايي ذخيره مي كنند.  هردو نورخورشید را می شکنند.هر دو از عدسی درست شده اند

    بخش پنجم

  بخش پنجم - تاريخچه زمين

زمين شناسان با استفاده از آثاري که از گذشته به دست آورده اند، به اطلاعات زيادي پي برده اند. انسان ها با مطالعه سنگ هاي رسوبي، آب و هوا، محل درياها، خشكي ها و نوع گياهان و جانوران كه از بين رفته اند، اطلاعاتي به دست آورده اند.

فسيل:
به آثاري از جانداران بسيار قديمي که در سنگ ها باقي مانده اند، فسيل (سنگواره) مي گويند. فسيل ها يا مانند استخوان و دندان قسمت هايي از بدن جانداران بسيار قديمي اند يا مانند پا اثري از بدن جانداران هستند. براي تشكيل بعضي فسيل ها ميليون ها سال لازم است.


استفاده از فسيل:
دانشمندان با مطالعه فسيل ها درباره گذشته زمين و تغييرات آن اطلاعات زيادي به دست مي آورند. كسي كه فسيل ها را مطالعه مي كند بايد درباره جانوران و گياهان امروزي محل زندگي و نوع رفتار آنها اطلاعات كاملي داشته باشد. مثلاً اگر در بالاي كوهي فسيل ماهي يافت شود معلوم مي شود در آن نقطه قبلاً دريا بوده است.


تاريخچه جانداران:
وقتي زندگي در دريا شروع شد، ابتدا موجوداتي كه بدن آنها فقط يك سلول داشت در درياها فراوان شدند و بعد نوبت به جانوران بي مهره رسيد و پس از ميليون ها سال اولين مهره داران يعني ماهي ها به وجود آمدند. با پيدا شدن گياهان، زندگي بر روي خشكي ها آغاز شد كم كم جانوران هم در روي خشكي ها ظاهر شدند. بعد آب و هوا، تغيير كرد، به طوري كه محيط مناسبي براي رشيد خزندگان به وجود آمد. تعداد خزندگان فراوان شد و طول بعضي از آنها به 30 متر مي رسيد. به اين خزندگان دايناسور مي گويند. دايناسور ها حدود 65 ميليون سال پيش مرده اند و پس از نابودي آنها عصر فراواني گياهان و جانوران فرا رسيد.


تغيير خشكي ها و درياها:
زمين شناسان معتقدند ابتدا در روي كوه زمين، فقط يك خشكي و يك اقيانوس بزرگ وجود داشت. در حدود 200 ميليون سال پيش اين خشكي ابتدا از وسط شكاف برداشت و به تدريج به دو نيم تقسيم شد و بين دو خشكي دريايي به وجود آمد. چندين ميليون سال بعد، دو خشكي شمالي و جنوب هر يك كوچك تر و بيشتر شده و خشكي هاي امروزي را به وجود آوردند.

  پرسش هاي بخش 5
جملات صحيح و غلط را مشخص كنيد

	درست	نادرست
1- در سنگ هاي آذرين ممكن است آثاري از فسيل ها پيدا شود.	*
2- دوزيستان بعد از خزندگان در روي زمين به وجود آمدند.		*
3- همه فسيل هاي يك منطقه را نبايد جمع آوري كرد.	*
4- بريدگي هاي غرب آفريقا و شرق آمريكاي جنوبي نشانگر آن است كه زماني آن دو محل به هم چسبيده بوده اند.	*

 

  سؤالات تشريحي
1-چگونگي پيدايش سنگ هاي رسوبي را توضيح دهيد؟

وقتي آب رودخانه ها به دريا ها و درياچه ها مي ريزند مقداري گل و لاي و شن و ماسه با خود به درياها مي برند. موادي كه وارد دريا مي شوند بر اثر سنگيني به ته دريا مي روند و بر اثر فشار و سنگيني لايه هاي جديد لايه هاي قديمي محكم مي شوند و تبديل به سنگ مي شوند.  

  2- معمولاً در سنگ هاي رسوبي لايه هاي قديمي تر در كجا قرار مي گيرند؟

در زير قرار مي گيرند.  

  3- فسيل يا سنگواره چيست و چگونه تشكيل مي شود؟

هنگامي كه جانداران در بين لايه هاي شن و ماسه مدفون مي شود در طي ساليان دراز قسمت هاي نرم بدن مي پوسد و اثر قسمت هاي سخت بر روي سنگ ها باقي مي ماند؛ به اين آثار باقيمانده از جانداران فسيل يا سنگواره گفته مي شود.  

  4- از موجودات ساكن در آب بيشتر فسيل مي ماند يا از موجودات ساكن در خشكي؟

از موجودات ساكن در آب  

  5- از سنگواره ها چه استفاده اي مي شود؟

براي شناسايي تاريخچه هر ناحيه، سنگواره آن ناحيه را مورد بررسي قرار مي دهند.  

  6- از سنگواره اي كه اثر صدف جانوران را نشان مي دهد چه مي فهميم؟

مي فهميم كه در آن ناحيه در زمان هاي دور دريا بوده است.  

  7- زندگي موجودات زنده ابتدا از كجا آغاز شد؟

ابتدا از درياها آغاز شد.  

  8- از چه زماني جانوران بر خشكي ها ظاهر شدند؟

از زماني كه گياهان توانستند در خشكي زندگي كنند. جانوران نيز در خشكي فراوان شدند.  

  9- بعد از نابودي خزندگان چه جانوراني زياد شدند؟

پرندگان و پستانداران  

    

  بخش ششم - خاك زندگي بخش

آموختيد كه خاك براي كشاورزي لازم است. زيرا مواد معدني لازم را به گياه مي دهد. گياهان مواد معدني را از خاك مي گيرند و همراه آبي كه از ريشه بالا مي رود به اندام هاي خود مي رسانند.


تشكيل خاك:
در طول ساليان دراز و در اثر خرد شدن سنگ ها، ‌خاك تشكيل مي شود. اين كار به چند صورت انجام مي گيرد.
1- سنگ ها در زير نور آفتاب در روز، گرم و در شب، سرد شده و در اثر تكرار اين كار ترك خورده و خرد مي شوند و خاك را به وجود مي آورند.
2- آبي كه در زمستان در لابه لاي ترك سنگ ها يخ مي بندد، باعث مي شود آنها زودتر خرد شوند.
3- ريشه گياهان باعث به وجود آمدن خاك و خرد شدن سنگ ها مي شود.


مواد تشكيل دهنده خاك:
جنس خاكي كه به وجود مي آيد بستگي به مواد اوليه سنگي دارد كه آن را به وجود آورده است. خاك ممكن است نرم يا زبر باشد. دانه هاي خاك نرم ريزتر از خاك زبر است. براي تشخيص مواد داخل خاك آزمايش ص 48 كتاب را انجام دهيد.


نفوذ‌ آب در خاك:
كشاورزي بدون آب ممكن نيست ولي تنها مي دانيد كه آب در همه نوع خاك به يك اندازه و با يك سرعت نفوذ نمي كند.


خاك و رشد گياهان:
‌در حدود سه هزار سال پيش دانشمندي به نام يورستن مي خواست بداند كه گياهان براي رشد چه چيزي را از خاك مي گيرند. او مقداري برگ خشكيده را از يك مزرعه جمع كرد. آنها را سوزانده و خاكستر باقي مانده را با مقداري آب خالص مخلوط كرد و در ظرف سوراخداري ريخت. يورستن آبي را كه از ظرف خارج مي شد جمع كرد، آن را چشيد و متوجه شد كه مزه آن تغيير كرده است او نتيجه گيري كرد كه گياهان موادي را از خاك مي گيرند.


گياخاك چيست؟
خاك مزرعه به اين دليل از خاك كنار جاده و بيابان بهتر است كه مقداري از باقي مانده بدن گياهان و جانوران مرده و پوسيده به آن اضافه شده است. به اين مواد كه رنگ تيره دارند گياخاك مي گويند و اين خاك براي كشاورزي لازم است.


فرسايش خاك:
وقتي چند بار در يك خاك كشاورزي صورت گيرد، ‌خاك، مواد مفيد خود را از دست مي دهد. براي همين مدتي در اين زمين كشاورزي صورت نمي گيرد تا زمين دوباره بتواند مواد غذايي كسب كند و براي اين كار به زمين كود مي دهند. كودها ممكن است گياهي،‌ حيواني يا شيميايي باشند. با اينكه گياهان از منابع مهم زندگي بشر هستند. ولي متأسفانه زندگي شهر نشيني بخشي از زمين هاي كشاورزي را از بين برده است.

  پرسش هاي بخش 6
در جاي خالي كلمه مناسب بنويسيد:

1- خاك از خرد شدن سنگ ها ايجاد مي شود.
2- در كشاورزي خاك قسمت رو داراي اهميت فراواني است.
3- مدفوع جانوران يا مواد پوسيده گياهي را كود مي نامند.
4- دانشمندي كه ثابت كرد گياهان براي رشد كردن مواد موردنياز خود را از خاك مي گيرند، يورستن نام داشت.
5- مهم ترين عامل فرسايش خاك، آب است.
6- اجزاي همه خاك ها مشابه نيستند.  

  سؤالات تشريحي
1- خاك چگونه تشكيل مي شود؟

وقتي سنگ ها در اثر گرما و سرما تغيير حجم دهند شكاف برداشته و خرد مي شوند. خرد شدن سنگ ها به تدريج ادامه پيدا مي كند و به خاك تبديل مي شود. سنگ ها بر اثر ساييده شدن در رودخانه نيز تبديل به خاك مي شوند.  

  2- آيا نوع سنگ در تعداد خاكي كه تشكيل مي شود تأثير دارد؟

بله، سنگ هاي نرم، خاك بيشتري توليد مي كنند.  

  3- آب در چه نوع خاكي سريع تر نفوذ مي كند؟

در خاك هاي شني و ماسه اي سريع تر نفوذ مي كند.  

  4- گياخاك چيست؟

بقاياي گياهان و جانوران كه بر روي خاك قرار مي گيرند به تدريج پوسيده شده و مواد مفيدي به خاك اضافه مي كنند. اين مواد براي كشاورزي لازم است.  

  5- چرا خاك مزرعه بهتر از خاك جاده و بيابان است؟

زيرا محتواي بقاياي پوسيده شده گياهان و جانوران است.  

  6- خاك كدام قسمت براي كشاورزي مناسب تر است؟

خاك قسمت رويي  

  7- براي تقويت خاك چه مي كنند؟

به خاك كود اضافه مي كنند. 

  8- چرا افزايش جمعيت موجب كم شدن زمين هاي كشاورزي مي شود؟

زيرا زمين هاي كشاورزي براي سكونت شهرنشينان به آپارتمان و مناطق مسكوني و شهرك تبديل مي شود و زمين هاي كشاورزي كم مي شود.  

  9- چرا خاك ضعيف مي شود؟

براي اينكه مواد مفيد خاك توسط گياه جذب مي شود و خاك مواد غذايي خود را از دست مي دهد.  

    

علوم پنجم ابتدايي بخش2و3

بخش دوم - تغييرات ماده

مواد تغيير مي كنند:
مواد مختلف يعني عنصرها، تركيب ها و مخلوط ها هميشه به يك صورت باقي نمي مانند و ممكن است تغيير كنند و مي دانيم كه همه مواد از نظر رنگ، حجم، بو، سختي و نرمي با هم متفاوتند و علي رغم اين تفاوت ها پاره اي از مواد به هم شبيه اند.


شباهت هاي مواد عبارتند از :
1- همه مواد حجم دارند.
2- همه مواد وزن دارند.
3- ماده ي تشكيل دهنده همه مواد جرم آنها را تشكيل مي دهد.
4- همه مواد از مولكول تشكيل شده اند.
5- مولكول همه مواد از ذرات كوچك تري به نام اتم تشكيل شده است.


متغير فيزيكي و تغيير شيميايي
در بعضي تغييرات، جنس ماده عوض نمي شود، يعني ماده به ماده ديگري تبديل نمي گردد. به اين گونه تغييرات، تغييرات فيزيكي گفته مي شود. مانند تبخير آب و ذوب شدن يخ. در گروهي ديگري از تغييرات، خاصيت هاي ماده به كلي تغيير مي كند. يعني يك ماده به ماده ديگري تبديل مي شود. به چنين تغييراتي تغييرات شيميايي گفته مي شود. مانند پختن غذا، زرد شدن برگ درختان.


تغيير فيزيكي (آزمايش جوشانده آب، يخ زدن آب در فريزر)
وقتي آب بخار مي شود، مولكول آن تغيير نمي كنند، بلكه فاصله آنها از هم زياد مي شود و مولكول ها در هوا پراكنده مي شوند تبخير، يك تغيير فيزيكي است. اما اگر نان را روي حرارت بگيريم تا سياه شود، ديگر نان نيست بلكه تغيير شيميايي كرده و ماده ديگري به وجود آمده و مولكول هاي نان تغيير نكرده اند. آهن يك عنصر است. اگر يك وسيله آهني را در هواي مرطوب بگذاريد، دچار تغيير شيميايي مي شود زيرا در هوا، اكسيژن وجود دارد. اين ماده كه در اثر اين تغيير شيميايي به وجود آمده رنگ آهن ناميده مي شود كه به آن اكسيد آهن مي گويند. اكسيد آهن يك تركيب است. براي اينكه ماده اي تغيير كند مدتي زمان لازم است كه گاه مي توان مدت آن را پيش بيني كرد.

  پرسش هاي بخش 2
در جاي خالي كلمات مناسب بنويسيد.

1- تغيير رنگ و بوي مواد غذايي براي ما مضر است.
2- در تغيير شيميايي مواد، جنس آن عوض مي شود.
3- براي اينكه ماده اي تغيير كند بايد زماني از آن بگذرد.
4- نام علمي زنگ آهن اكسيد آهن است.
5- دوره آب در طبيعت، نتيجه تغييرات فيزيكي است.
6- هر نوع سوختن مواد يك تغيير شيميايي است.  

  سؤالات تشريحي
1- مواد از چه ساخته شده اند؟ و به چه حالت هايي وجود دارند؟

از مولكول ساخته شده اند و به حالت هاي جامد، مايع و گاز هستند.  

  2- تركيب چيست؟

وقتي اتم هاي تشكيل دهنده ي ماده اي يكسان نباشد به آن ماده تركيب مي گوئيم.  

  3- از مواد زير كدام تركيب و كدام عنصر است؟

آب: تركيب
سنگ: تركيب
اكسيژن: عنصر
چوب: تركيب
نقره: عنصر
شيشه: تركيب  

  4- مواد در چه خواصي مشترك هستند؟

همه مواد وزن، حجم و جرم دارند.  

  5- در چه صورت ماده تغيير فيزيكي پيدا مي كند؟

در صورتي كه مولكول هايش تغيير نكند و به ماده ديگري تبديل نشود.  

  6- عنصر در اثر تغيير دما تغيير فيزيكي پيدا مي كند يا تغيير شيميايي؟

تغيير فيزيكي پيدا مي كند. يعني به ماده ديگري تبديل نمي شود فقط تغيير حالت مي دهد.  

  7- وقتي غذا فاسد مي شود چگونه تغييري در آن ايجاد مي شود؟

تغيير شيميايي ايجاد مي شود.  

  8- وقتي شير فاسد مي شود و مي برد چه تغييري صورت مي گيرد؟

تغيير شيميايي پيدا مي كند  

  9- اكسيد آهن چيست؟

تركيبي است از اكسيژن و آهن كه به آن زنگ آهن هم مي گوئيم و به رنگ قهوه اي است و به محكم بودن آهن نيست.  

  10- فرق آهن و اكسيد آهن چيست؟

آهن عنصر است و اكسيد آهن تركيب. آهن خاكستري رنگ استولي اكسيد آهن قهوه اي و محكم است.  

    

ادامه نوشته

علوم پنجم ابتدايي بخش1

بخش اول - ساختمان مواد

1- مانند دانشمندان فكر كنيد :
در سال هاي پيش آموختيد كه "مشاهده كنيد". يعني مشاهده كردن يك راه يادگيري است. مشاهده يعني استفاده از اندام هاي مختلف بدن .

2- بپرسيد :
تحقيقات علمي معمولاً با چيزهايي شروع مي شوند كه درباره آنها اطمينان كافي نداريد. در اين مواقع پرسش هايي به ذهن شما مي رسد كه واقعاً مايليد به آنها جواب دهيد.

3- فرضيه بسازيد :
وقتي شما با استفاده از مشاهده به پرسش خود يك پاسخ احتمالي مي دهيد فرضيه سازي مي كنيد. اما فرضيه بايد قابل آزمايش كردن باشد. در غير اينصورت لازم است آن را عوض كنيد.

4- آزمايش كنيد :
معمولاً در آزمايش هاي مقايسه اي همه چيز را مشابه انتخاب مي كنند و فقط يك چيز را تغير مي دهند. در اين آزمايش هم فقط دماي آب در سه ليوان تفاوت داشت. (آزمايش تهيه آب ليمو).

5- يادداشت برداريد :
وقتي آزمايش را انجام مي دهيد مشاهده مي كنيد و اطلاعاتي به دست مي آوريد كه بايد آنها را يادداشت كنيد. تهيه نمودار و جدول، راهي براي رسيدن به نتيجه است براي كسب اطمينان از درستي نتيجه، لازم است آزمايش چند بار تكرار شود.

6- نتيجه بگيريد :
بعد از مطالعه اطلاعات به دست آمده، بايد از آنچه آموخته ايد نتيجه گيري كنيد. نتيجه بايد درباره فرضيه شما باشد. فرضيه ايي كه از راه هاي مختلفي درست در آيد، نظريه ناميده مي شود.

  ساختمان مواد:
ماده چيست؟

تمام چيزهاي غير زنده اي كه در اطراف ما هستند، ماده نام دارند. بعضي از مواد مانند چوب و سنگ شكل ثابتي دارند. موادي كه در دماي معمولي شكل آنها تغيير نكند، جامد هستند. موادي كه به شكل ظرف خودشان در آيند مايع هستند و موادي كه در فضا پخش مي شوند و با چشم ديده نمي شوند گاز هستند.


مواد از چه ساخته شده اند؟
اگر به دانه هاي شكر نگاه كنيد مي بينيد از دانه هاي بسيار ريزي درست شده است كه اين ذره هاي بسيار كوچك با چشم معمولي قابل مشاهده نيستند. پس با ميكروسكوپ هاي بسيار قوي آن را هزاران برابر درشت مي كنند تابتوان آنها را ديد. به هر كدام از اين ذره ها يك مولكول شكر گفته مي شود. مولكول هر ماده با ماده ديگر متفاوت است و به همين دليل، مواد خاصيت هاي متفاوتي دارند. رنگ، بو و مزه از خاصيت هاي هر ماده هستند.


آيا مولكول ها حركت دارند؟
اگر در يك شيشه عطر را باز كنند و در جايي قرار دهيد، بوي آن در هواپخش شده و به مشام مي رسد. پس نتيجه مي گيريم كه مولكول هاي عطر پيوسته در حركتند و بوي عطر در هوا پراكنده مي شود. در تمام مواد مولكول پيوسته در حال جنبش هستند. بويي كه از شيشه عطر برمي خيزد همان مولكول هاي ماده است كه از ماده جدا مي شوند و به بيني ما وارد مي شوند.

حال اگر در يك ظرف روغن چند قطره آب بريزند و آنها را با وسيله اي به هم نزديك كنيد به هم مي پيوندند؛ يعني مولكول هاي هر ماده همديگر را مي يابند. ربايش مولكول ها در همه اجسام يكسان نيست. در بعضي مواد ربايش با شدت بسياري صورت مي گيرد مانند چوب كه نمي توانيم آن را با تست جدا كنيم.


وضع مولكول ها در مواد جامد، مايع و گاز چگونه است؟
در مواد جامد مولكول ها به هم نزديك اند و با نيروي زياد يكديگر را مي ربايند. مولكول ها در مواد جامد فقط در سر جاي خود مي لرزند؛ به همين دليل، شكل و حجم مواد جامد هميشه ثابت است و تغيير نمي كند.

در مواد مايع فاصله مولكول ها از هم بيشتر است. مولكول هاي مواد مايع مانند دانه هاي زنجير به هم متصل اند و زنجيرهاي كوچكي را به وجود آورده اند. مولكول هاي مواد جامع مي توانند آزادانه سُر بخورند و جابه جا شوند. به همين دليل يك مايع به شكل ظرف خود در مي آيد.

در بين مولكول هاي گاز تقريباً نيروي ربايش وجود ندارد. به همين دليل مولكول هاي گاز همديگر را نمي ربايند و آزادانه حركت مي كنند. فاصله بين مولكول هاي گازها از دو ماده ديگر بيشتر است. به همين دليل گازها در همه جا و در محيط اطراف خود پراكنده اند.


چرا مواد خاصيت متفاوتي دارند؟
مولكول ها از ذرات كوچك تري به نام اتم تشكيل شده اند. اگر اتم هايي كه مولكول هاي يك ماده را مي سازند يكسان باشند. به آن ماده عنصر مي گوئيم. گاز اكسيژن كه براي تنفس موجودات زنده ضروري است يك عنصر است. چون مولكول آن از دو اتم يكسان ساخته شده است. موادي مانند طلا، آلومينيم و آهن يك عنصر هستند.
اگر مولكول هاي يك ماده از دو يا چند نوع اتم ساخته شده باشد به آن ماده تركيب مي گوئيم. مانند آب كه از دو اتم ئيدروژن و يك اتم اكسيژن تشكيل شده است.  

  پرسش هاي بخش 1
1- اتم هاي تشكيل دهنده كدام ماده مثل هم نمي باشد؟

1- اكسيژن
2- طلا
3- نمك
4- آلومينيم  

  2- اتم هاي كدام دسته مواد مثل هم مي باشند؟

1- اكسيژن، ئيدروژن، الكل
2- آب، آهن، ئيدروژن
3- اكسيژن، آب، ئيدروژن
4- آهن، گوگرد، اكسيژن  

  3- كداميك از مواد زير عنصر است ؟

1- نمك
2- اكسيژن
3- دي اكسيد كربن
4- نفت  

  4- مواد در كدام يك از حالت هاي زير، تعداد جايي را كه اشغال مي كنند، ثابت است؟

1- گاز، مايع
2- جامد، گاز
3- جامد، مايع، گاز
4- مايع، جامد  

  5- ربايش مولكولي در كداميك از مواد زير بسيار نادر است؟

1- شير
2- هوا
3- انگشتر
4- آب

سوال

يك

دو

سه

چهار

پنج

جواب

گزينه :

3

4

2

4

3

 

 
سؤالات تشريحي
1- چه چيزهايي با خاصيت يك ماده هستند؟

بو، رنگ، مزه  

  2- جنبش مولكولي چيست؟

مولكول هاي يك ماده پيوسته در حال جنبش هستند. در مواد گازي شكل جنبش مولكول ها خيلي زياد و در مايعات نسبت به گازها كمتر است در اجسام جامد مولكول ها فقط در جاي خود مي لرزند.  

  3- چرا چنبش مولكولي باعث نمي شود كه مواد از هم پراكنده مي شوند؟

زيرا ربايش مولكولي باعث مي شود مولكول هاي ماده يكديگر را بربايند.  

  4- مولكول ها از چه ساخته شده اند؟

از اتم  

  5- به چه موادي عنصر مي گوئيم؟

به موادي كه اتم هاي يكسان داشته باشند.  

  6- به چه موادي تركيب مي گوئيم؟

به موادي كه از چند نوع اتم درست شده اند  

  7- كدام نوع از مواد شكلشان تغيير مي كند؟

گاز و مايع  

    

راه کار هایی چند در رابطه باتقویت مهارت سخن گفتن

راه کار هایی چند در رابطه باتقویت  مهارت سخن گفتن

مهارت سخن گفتن

سالهاست که این پندارنادرست در اذهان بسیاری جای گرفته است که کودک دبستانی برای یادگیری خواندن ونوشتن به مدرسه آمده است در حالی که اکتفا به این دورکن باعث فراموشی دو رکن اساسی دیگرزبان  یعنی گوش دادن وسخن گفتن شده است باید دانست که در عصر حاضر گوش دادن مؤثر و خوب سخن گفتن به عنوان دو مهارت از مهم ترین مهارت های یاد گیری در جامعه ی بشری به رسمیّت شناخته شده است .

با توجه به بیت شعر

تا کس سخنی نگفته باشد          عیب و هنرش نهفته باشد

می توان این گونه بیان کرد که سخن گفتن دانش آموزان علاوه بر رویکرد ارتباطی که دارد شاخصی بسیار مهم برای شناسایی نقاط قوت وضعف دانش آموزان در زمینه های متفاوت می باشد .

اگر سخن گفتن دانش آموز قوی شود میتوان از سیاق محاوره ای شروع کرده وحتی به سیاق علمی وادبی که در مواقع خواندن استفاده میشودرا  نیز تقویت نموده و در پایان دوره ی دبستان دانش آموزان به سخنورانی توانا تبدیل شوند .

اگر به بچه هایی که در سنّ 5سالگی هستند در بین خانواده ،اقوام ،بستگان وحتّی در بعضی از مجالس میبینیم که اکثر بچّه ها دارای زبانی شیرین و خاص بوده و به راحتی میتوانند سخن گفته و منظور خود را بیان کنند بعضی ازاین بچه ها حتّی نظر جمعی را به خود جلب کرده و در بین فامیل نیز معروف میشوند و اکثراً براحتی میتوانند سخن بگویند امّا چه مسأله ای پیش می آید که بعضی از همین بچه ها در کلاس درس کم حرف بوده یا نمی توانند براحتی منظور خود را بیان کنند ؟

 

 

 

 

 

 

 

 

اینجانب ابوالفضل مومنی دهقی آموزگار پایه ی پنجم دبستان منطقه ی مهردشت دارای 20 سال سابقه ی آموزشی می باشم و با استفاده از تجربیات خود و نظریات دیگر همکاران پاره مهارت هاییرا جهت تقویت امر سخن گفتن را جهت استفاده ی دیگر همکاران ارائه می نمایم  .

1-استفاده از خرده مهارت توضیح دادن

2- استفاده از خرده مهارت پرسیدن

3-استفاده از خرده مهارت قصه گویی وقصه خوانی(در روش قصه خوانی استفاده ی گاه گاه از     کتا ب مدّنظر است )

4-از بین بردن کلیه ی عوامل مزاحم مانند    

الف)دلهره واضطراب داشتن

ب)کمرو وخجالتی بودن

ج)ترس از مسخره شدن توسط شنوندگان

د)ترس از غلط بودن پاسخ

ه)نفهمیدن پرسش (در بعضی از مواقع ندانستن معنای یک کلمه از پرسش علت عدم پاسخ گویی دانش آموز وسخن گفتن وی می شود )

و)  ..........................    

اگر من معلم به این نکات توجه داشته ورابطه ای عاطفی نیز با فراگیران داشته باشم اگر اشکالاتی هم در رابطه با سخن گفتن آنها وجود داشته باشد با در میان گذاشتن با والدین حتماً قابل حل خواهد بود و حتّی یکی از مواردی که بسیار در حلّ مشکلات سخن گفتن دانش آموزان به ما معلمین بسیار کمک می کند تشکیل جلسات آموزش خانواده بطوری که خودمان سخنگوی جلسه بوده و علاوه بر کطرح کرئن مشکلات گفتاری دانش آموزان والدین را آموزش دهیم که چگونه از سیاق محاوره ای فرزندان خود در تقویت سخن گفتن به دانش آموز و معلّم کمک کنند مثلاًخلاصه ی درس ها یا برنامه های تلویزیون که یکی از بهترین سرگرمی های دانش آموزان است و یا مطرح کردن پرسشی که والدین از فرزند خود می پرسند به زبان خودمانی و ......... تمامی این راهکارها به دانش آموز کمک می کند که کم کم در مهارت سخن گفتن و ابراز وجود کردن توانا شده و معلّم نیز با استفاده از خرده مهارتهای دیگر این مهارت را هر چه بهتر وبیشتر تقویت نماید .

خرده مهارت توضیح دادن :در سطر های    قبل از این خرده مهارت سخن به میان آمد واولّین مورد در تقویت سخن گفتن شمرده شد . همانطور که میدانیم توضیح دادن یعنی فهماندن مطالب به دیگران  که در روش های جدید تدریس از آن به عنوان مهارت های فرا زبانی سخن به میان آمده است استفاده از این خرده مهارت در کلیّه ی دروس کمک بسیار زیادی در یادگیری دروس و علاوه بر آن به تقویت مهارت سخن گفتن نیز می نماید مثلاً خلاصه ی درس را کدام یک از شما میتواند بخوبی بیان کند ،علی جان این مسأله رابرای دوستت توضیح بده ، برنامه ی دیشب تلویزیون را به صورت خلاصه برای دوستانت تعریف کن ،یکی از داستانهایی را که بلدی برای دوستانت بگو و.......

لازم به ذکر است که توضیح ها انواع گوناگونی دارند که توضیح توصیفی ،توضیح تفسیری وتوضیح استدلالی انواع آن می باشد .

یکی از همکاران برای از بین بردن کمرویی و یا خجالتی بودن دانش آموزان آنها را به بیان لطیفه ، بهترین خاطره ، بهترین سفری که تا بحال رفتی  و ....که بیان آن برای آنها راحت تر بود استفاده کرده و بعد گامهایی را که گفتیم را اجرا می نمودند.

نکته: در ابتدای سال لازم نیست که از دانش آموزان غلط های دستوری گرفته و یا بگوییم اگر این جمله را این طور بیان می کردی بهتر بود بلکه هنگامی که بچّه ها با معلم صمیمی تر شده و ترس های بی مورد آنها برطرف شد به آنها بگوییم حالا میخواهیم بدانیم کدامیک از شما علاوه بر پاسخ دادن به پرسش و یا هر گونه سخن گفتن را میتوانید از نظر دستوری نیز صحیح بیان کنید  واین جا همان مرحله ای است که دانش آموزدر سخن گفتن از سیاق محاوره ای فراتر رفته و به سیاق علمی وادبی نیز نزدیک میشود .                                                             

مهمترین راهکار:اگر از هریک از ما بپرسند کدام یک از آموزگارانتان را بیاد دارید ، دو طیف را به یاد  می آوریم خوش اخلاق ترین ها و متأسفانه بد اخلاق ترین ها را و این هم باز نکته را به ما یاد میدهد .،و آن اینکه هر چه بیشتر با دانش آموزمان دوست باشیم وطعم محبت را به او بچشانیم در اهدافمان موفّق تر یم زمانی که با دانش آموز دوست بوده و حتّی گاهی به صورت پنهانی به او گفته که من تورا از بقیه بیشتر دوست دارم (به تک تک بچه ها بگوییم )دانش آموز خود را به آب و آتش می زند که به سخنان معلّم گوش داده و دستوراتش را مو به مو اجرا کند پس بیایید پدری مهربان برای بچه هایمان باشیم تا آنها نیز فرزندان خوبی برای ما بوده و هر چه بهتر وبیشتر از اهداف غایی آموزش و پرورش گرفته تا اهداف جزیی هر درس را به خوبی پیاده نموده و ایرانی زیبا بسازیم . ان شاء الّه

در ادامه مطالبی چند را که ازکتب و سایت هاو  اساتید محترم یاد داشت برداری نموده ایم را جهت مطالعه ی  همکارا ن در گروه های آموزشی استان و راهنماییهای بیشتر و بهتر این عزیزان به گروه های آموزشی ابتدایی منطقه ی مهردشت ارائه مینماییم .

تقويت مهارت سخن گفتن از دوران كودكي

تقويت مهارت سخن گفتن از دوران كودكي

كودكان در سنين پائين مستعد زبان آموزي بسياري هستند. والدين با توجه به اين زمينه مساعد مي توانند با استفاده ازاين كانالها مهارتهاي كلامي را تقويت و اين استعداد را شكوفا نمايند. فراگيري مهارتهاي كلامي توسط كودك موجب ميشود كه او در دوره دبستان در فعاليت هاي درسي و اجتماعي از موفقيت بيشتر، آرامش بيشتر، روحيه بشاش ترو از اعتماد بنفس بالايي برخوردارشود.. استفاده از كتابهاي قصه و داستانهاي زيبا و با محتوا در رشد قوه تخيل و گنجينه كودك يكي از اين كانالهاي موثر است. شركت كودكان در تئاتر نمايشي مخصوص كودكان در دبستان نيز راه ديگري براي ابراز عواطف و انديشه هاي كودك است كه در رشد قوه هنري و گويايي و رشد اعتماد بنفس او نقش موثر دارد.......
-----------------------------------------

يكي از اركان زبان آموزي مهارت سخن گفتن است، و جزء اهداف برنامه درسي دوره ابتدايي تقويت و پرورش آن است. هدف اساسي از آموزش مهارت هاي زباني، گوش دادن، سخن گفتن، خواندن و نوشتن آن است كه فراگيران بتوانند در گفت و شنودها شركت كنند و با هم ارتباط برقرار نمايند. احساسات و نظرات خود را به صورت گفتار يا نوشتار بيان كنند. نوشته اي را بخوانند و فكر به كار رفته در آن را بفهمند و از شنيدن و خواندن كلام موزون و آهنگين لذت ببرند.براي غني سازي واژگان ذهني يك كودك كارها و فعاليت هاي زيادي مي توان انجام داد. هر چقدر ارتباط زباني كودك با اطرافيان زيادتر باشد به همان اندازه تسلط و مهارت بيشتري حاصل شود. قصه گويي، بازي هاي نمايشي، تصوير خواني، شعرخواني، سرودها و متل ها همگي از برنامه هاي بسيار مؤثر براي تقويت و پيشبرد زبان آموزي است كه كودكان را براي ورود به دوره دبستان آماده مي كنند.

الف) قصه گويي

يكي از تكنيك ها و برنامه هايي كه مي تواند به رشد و بهبود زبان در كودكان كمك كند، قصه و قصه گويي است انسان ها در همه ي حالات زندگي با قصه همراه و مأنوس بوده اند و همين است كه قصه را همزاد انسان دانسته اند. كودكان شيفته ي قصه و قصه گويي هستند . قصه تأثير شگرفي در روان زبان، رفتار و شخصيت كودك برجا مي گذارد. در كنار قصه گويي مي توان از كودك خواست تا كلمه يا كلماتي را تكرار كند يا مثلاً بگويد كه قهرمان از كجا حركت كرده، نامش چه بوده، چه ديد و چه گفت و …با اين تكرارها مي توان به كودك كمك كرد تا كلمات را بيان كند، به خاطر بسپارد و اگر احياناً اشتباه ياد گرفته است تصحيح كند. قصه فرصت خوبي براي اصلاح لغزش ها و اشكالات زباني مي تواند باشد. بنابراين از علاقه فراوان كودكان به قصد بايد بيشترين بهره را در امر زيان آموزي و تقويت مهارت هاي زباني تقويت تخيل و تفكر و گنجينه ي لغات شنيداري آنها كسب كرد. مربيان مي توانند گاه گاهي از كودكان بخواهند كه آنها به قصه گويي بپردازند. در قصه گويي دو مهارت مهم زبان آموزي يعني گوش كردن و سخن گفتن تمرين و تقويت مي شود.

ب) شعر

كودكان از همان آغاز زمزمه هايي شعرگونه دارند و از توليد آهنگ با هر وسيله اي كه بيابند لذت مي برند. هدف عمده شعر، رشد عواطف و باروري تخيلات و پرورش و ذوق و استعداد كودك است. علاوه بر آن پاسخي است به نياز فطري كودك به موسيقي و آهنگ و گسترش دنياي ذهني و تقويت حافظه و خلاقيت هنري و ادبي او. شعر به زبان گشايي كودك و آموزش غير مستقيم كودكان و اصلاح گفتار آنان و حمايت و تقويت جريان رسمي زبان آموزي كمك مي‌كند. اگر مربيان و معلمان پيش دبستاني و دبستاني شعر را به نحو صحيح بخوانند همه فوايد موجود در شعر نصيب كودكان خواهد شد. وجود قافيه در شعر يكي از عواملي است كه موجب گوش نوازي و جذب شنونده و شنيدن و خواندن آن مي شود. كودكان پيش از رسيدن به وزن شعر موسيقي قافيه را مي شناسند و براي آن ها، شعر بودن به داشتن قافيه مشخص مي شود. كودكان به كلام آهنگين و شعر و موسيقي علاقه مندند و ما مي توانيم از اين علاقه آنها در جهت زبان آموزي و گسترش واژگاني كودكان بيشترين بهره را ببريم. و با خواندن شعر و تكرار آن توسط كودكان موجبات رشد و تكامل زباني آنها را فراهم آوريم.

ج) تصوير خواني

آثار مصور به آثاري گفته مي شود كه وسيله ي انتقال پيام، تصوير است. تصوير اگر در حيطه محدوديت هاي ذهني كودكان تهيه شود مي تواند براي قوه ي بيان خلاقيت و روان شدن گويايي كودكان مفيد باشد كتابهاي تصويري ماجرا يا داستاني است كه با استفاده از تصاوير، صحنه هاي ماجرا يا داستان به صورت پشت سرهم و پيوسته در برابر ديدگان كودكان قرار مي گيرد آنها در عين حال كه تصاوير مختلف را به هم ربط مي دهند خود درباره تصاوير حرف مي زنند و يا مربي آنها را توضيح مي دهد. همين حرف زدن و آفرينش جمله ها و عبارت ها درباره ي تصاوير گام بسيار موثري در جهت زبان آموزي است و علاوه بر آن قوه ي تخيل، خلاقيت و ذهن بچه ها نيز تقويت مي شود.

د) بازي هاي نمايش

بازي در شكل دادن شخصيت كودك بهترين نوع فعاليت است. بازي موجب نيرو بخشيدن به قدرت تخيل و بيان كودك مي شود. امروزه استفاده از بازي هاي نمايشي و نمايش خلاق در كلاسهاي پش از دبستان به ابزار مفيد در دست مربيان علاقمند جهت پرورش استعدادها و خلاقيت ها تبديل شده است. نمايش خلاق فعاليت نمايشي خود جوشي است كه كودكان تجربه ها و اعمال بزرگسالان را كه ديده اند بازسازي مي كنند. در هنگام بازي سخن مي گويند و گفتگوهاي صحنه هاي ضميمه هاي مختلف زندگي را تكرار مي نمايند بديهي است انجام اين نوع بازي ها، قدرت بيان و سخن گويي آنها و تسلط به زبان را در نزد كودكان تقويت مي‌كند

تقويت مهارت سخن گفتن

به نام خدا » »

نقش پيش دبستان ودبستان در رشد زبان كودك

يكي از ارگان زبان آموزي مهارت سخن گفتن است، و جزء اهداف برنامه درسي دوره ابتدايي تقويت و پرورش آن است. هدف اساسي از آموزش مهارت هاي زباني، گوش دادن . سخن گفتن ، خواندن و نوشتن آن است كه فراگيران بتوانند در گفت و شنودها شركت كنند و با هم ارتباط برقرار نمايند. احساسات و نظرات خود را به صورت گفتار يا نوشتار بيان كنند. نوشته اي را بخوانند و فكر به كار رفته در آن را بفهمند و از شنيدن و خواندن كلام موزون و آهنگين لذت ببرند..
مراكز پيش از دبستان مثل خانواده. همسالان و هم بازي ها. مهدهاي كودك، دوره ي آمادگي و نقش بسيار مهم و اساسي در رشد زبان كودكان  دارند. در دوره آمادگي مربيان فعاليت هايي را انجام مي‌دهند كه موجب تقويت و رشد اركان زبان (گوش دادن و سخن گفتن) مي‌شود..
در غني سازي واژگان ذهني يك كودك كارها و فعاليت هاي زيادي مي‌توان انجام داد. هر چقدر ارتباط زباني كودك با اطرافيان زيادتر باشد به همان اندازه تسلط و مهارت بيشتري حاصل شود. در مراكز پيش از دبستان، فرصت لازم پيش مي‌آيد تا كودك با حرف زدن بتواند احساسات و عقايد و خواسته هاي خود را بيان كند. قصه گويي، بازي هاي نمايشي، تصوير خواني،  شعر خواني، سرودها و هتل ها همگي از برنامه‌هاي بسيار موثر براي تقويت و پيشبرد زبان آموزي است كه كودكان را براي ورود به دوره دبستان آماده مي‌كنند..

ـ روش هاي رشد زباني در كودكان پيش دبستاني ودبستاني
الف) قصه گويي : يكي از تكنيك ها و برنامه هايي كه مي‌تواند به رشد و بهبود زبان در كودكان كمك كند. قصه و قصه گويي است انسان ها در همه ي حالات زندگي با قصه همراه و مانوس بوده اند و همين است كه قصه را همزاد انسان دانسته اند. كودكان شيفته ي قصه و قصه گويي هستند. قصه تاثير شگرفي در روان زبان، رفتار و شخصيت كودك برجا مي‌گذارد.
در كنار قصه گويي مي‌توان از كودك خواست تا كلمه يا كلماتي را تكرار كند يا مثلاً بگويد كه قهرمان از كجا حركت كرده. نامش چه بوده. چه ديد و چه گفت و …
با اين تكرارها مي‌توان به كودك كمك كرد تا كلمات را بيان كند، به خاطر بسپارد و اگر احياناً اشتباه ياد گرفته است تصحيح كند. قصه فرصت خوبي براي اصلاح لغزش ها و اشكالات زباني مي‌تواند باشد..
بنابراين از علاقه فراوان كودكان به قصد بايد بيشترين بهره را در امر زبان آموزي و تقويت مهارت هاي زباني تقويت تخليل و تفكر و گنجينه ي لغات شنيداري آنها كسب كند..
مربيان مي توانند گاه گاهي از كودكان بخواهند كه آنها به قصه گويي بپردازند.       در قصه گويي دو مهارت مهم زبان آموزي يعني گوش كردن و سخن گفتن تمرين و تقويت مي‌شود..
ب) شعر : كودكان از همان آغاز زمزمه هايي شعر گونه دارند و از توليد آهنگ با هر وسيله اي كه بيايند لذت مي‌برند. هدف عمده شعر، رشد عواطف و باروري تخيلات و پرورش و ذوق و استعداد كودك است. علاوه بر آن پاسخي است به نياز فطري كودك به موسيقي و آهنگ و گسترش دنياي ذهني و تقويت حافظه و خلاقيت هنري و ادبي او
شعر به زبان گشايي كودك و آموزش غير مستقيم كودكان و اصلاح گفتار آنان و حمايت و تقويت جريان رسمي زبان آموزي كودك مي‌كند. اگر مربيان و معلمان پيش دبستاني شعر را به نحو صحيح بخوانند همه فوايد موجود در شعر نصيب كودكان خواهد شد..
وجود قافيه در شعر يكي از عواملي است كه موجب گوش نوازي و جذب شنونده و شنيدن و خواندن آن مي‌شود. كودكان پش از رسيدن به وزن شعر موسيقي قافيه را مي شناسند و براي آنها. شعر بودن به داشتن قافيه مشخص مي‌شود..
كودكان به كلام آهنگين و شعر و موسيقي علاقه مندند و ما مي توانيم از اين علاقه آنها در جهت زبان آموزي و گسترش واژگاني كودكان بيشترين بهره را ببريم. و با خواندن شعر و تكرار آن توسط كودكان موجبات رشد و تكامل زباني آنها را فراهم آوريم.

.
ج) تصوير خواني : آثار مصور به آثاري گفته مي‌شود كه وسيله ي انتقال پيام، تصوير است. تصوير اگر در حيطه محدوديت هاي ذهني كودكان تهيه شود مي‌تواند براي قوه ي بيان و خلاقيت روان شدن گويايي كودكان مفيد باشد..
كتابهاي تصويري ماجرا يا داستاني است كه با استفاده از تصاوير، صفحه هاي ماجرا يا داستان به صورت پشت سرهم و پيوسته در برابر ديدگان كودكان قرار كي گيرد آنها در عين حال كه تصاوير مختلف را به هم ربط مي‌دهند. خود درباره تصاوير حرف مي‌زنند و يا مربي آنها را توضيح مي‌دهد. همين حرف زدن و آفرينش جمله ها و عبارت ها درباره ي تصاوير گام بسيار موثري در جهت زبان آموزي است و علاوه بر آن قوه ي تخيل، خلاقيت و ذهن بچه ها نيز تقويت مي‌شود..
د) بازي هاي نمايش : بازي در شكل دادن شخصيت كودك بهترين نوع فعاليت است. بازي موجب نيرو بخشيدن به قدرت تخيل و بيان كودك مي‌شود. امروزه استفاده از بازي هاي نمايشي و نمايش خلاق در كلاسهاي پيش از دبستان به ابزاري مفيد در دست مربيان علاقمند جهت پژوهش استعدادها و خلاقيت ها تبديل شده است. نمايش خلاق فعاليت نمايشي خود جوشي است كه كودكان تجربه ها و اعمال بزرگسالان را كه ديده اند بازي سازي مي‌كنند. در هنگام بازي سخن مي گويند و كفتگوهاي ضميمه هاي مختلف زندگي را تكرار مي نمايند بديهي است انجام اين نوع بازي ها. قدرت بيان و سخن گويي آنها و تسلط به زبان را در نزد كودكان تقويت مي‌كند.




ابوالفضل مومنی دهقی سر گروه آموزشی پایه ی پنجم منطقه ی مهردشت دبستان شهید براتی دهق

 

ادامه نوشته

تقويت مهارت سخن گفتن از دوران كودكي

تقويت مهارت سخن گفتن از دوران كودكي

كودكان در سنين پائين مستعد زبان آموزي بسياري هستند. والدين با توجه به اين زمينه مساعد مي توانند با استفاده ازاين كانالها مهارتهاي كلامي را تقويت و اين استعداد را شكوفا نمايند. فراگيري مهارتهاي كلامي توسط كودك موجب ميشود كه او در دوره دبستان در فعاليت هاي درسي و اجتماعي از موفقيت بيشتر، آرامش بيشتر، روحيه بشاش ترو از اعتماد بنفس بالايي برخوردارشود.. استفاده از كتابهاي قصه و داستانهاي زيبا و با محتوا در رشد قوه تخيل و گنجينه كودك يكي از اين كانالهاي موثر است. شركت كودكان در تئاتر نمايشي مخصوص كودكان در دبستان نيز راه ديگري براي ابراز عواطف و انديشه هاي كودك است كه در رشد قوه هنري و گويايي و رشد اعتماد بنفس او نقش موثر دارد.......
-----------------------------------------

يكي از اركان زبان آموزي مهارت سخن گفتن است، و جزء اهداف برنامه درسي دوره ابتدايي تقويت و پرورش آن است. هدف اساسي از آموزش مهارت هاي زباني، گوش دادن، سخن گفتن، خواندن و نوشتن آن است كه فراگيران بتوانند در گفت و شنودها شركت كنند و با هم ارتباط برقرار نمايند. احساسات و نظرات خود را به صورت گفتار يا نوشتار بيان كنند. نوشته اي را بخوانند و فكر به كار رفته در آن را بفهمند و از شنيدن و خواندن كلام موزون و آهنگين لذت ببرند.براي غني سازي واژگان ذهني يك كودك كارها و فعاليت هاي زيادي مي توان انجام داد. هر چقدر ارتباط زباني كودك با اطرافيان زيادتر باشد به همان اندازه تسلط و مهارت بيشتري حاصل شود. قصه گويي، بازي هاي نمايشي، تصوير خواني، شعرخواني، سرودها و متل ها همگي از برنامه هاي بسيار مؤثر براي تقويت و پيشبرد زبان آموزي است كه كودكان را براي ورود به دوره دبستان آماده مي كنند.

الف) قصه گويي

يكي از تكنيك ها و برنامه هايي كه مي تواند به رشد و بهبود زبان در كودكان كمك كند، قصه و قصه گويي است انسان ها در همه ي حالات زندگي با قصه همراه و مأنوس بوده اند و همين است كه قصه را همزاد انسان دانسته اند. كودكان شيفته ي قصه و قصه گويي هستند . قصه تأثير شگرفي در روان زبان، رفتار و شخصيت كودك برجا مي گذارد. در كنار قصه گويي مي توان از كودك خواست تا كلمه يا كلماتي را تكرار كند يا مثلاً بگويد كه قهرمان از كجا حركت كرده، نامش چه بوده، چه ديد و چه گفت و …با اين تكرارها مي توان به كودك كمك كرد تا كلمات را بيان كند، به خاطر بسپارد و اگر احياناً اشتباه ياد گرفته است تصحيح كند. قصه فرصت خوبي براي اصلاح لغزش ها و اشكالات زباني مي تواند باشد. بنابراين از علاقه فراوان كودكان به قصد بايد بيشترين بهره را در امر زيان آموزي و تقويت مهارت هاي زباني تقويت تخيل و تفكر و گنجينه ي لغات شنيداري آنها كسب كرد. مربيان مي توانند گاه گاهي از كودكان بخواهند كه آنها به قصه گويي بپردازند. در قصه گويي دو مهارت مهم زبان آموزي يعني گوش كردن و سخن گفتن تمرين و تقويت مي شود.

ب) شعر

كودكان از همان آغاز زمزمه هايي شعرگونه دارند و از توليد آهنگ با هر وسيله اي كه بيابند لذت مي برند. هدف عمده شعر، رشد عواطف و باروري تخيلات و پرورش و ذوق و استعداد كودك است. علاوه بر آن پاسخي است به نياز فطري كودك به موسيقي و آهنگ و گسترش دنياي ذهني و تقويت حافظه و خلاقيت هنري و ادبي او. شعر به زبان گشايي كودك و آموزش غير مستقيم كودكان و اصلاح گفتار آنان و حمايت و تقويت جريان رسمي زبان آموزي كمك مي‌كند. اگر مربيان و معلمان پيش دبستاني و دبستاني شعر را به نحو صحيح بخوانند همه فوايد موجود در شعر نصيب كودكان خواهد شد. وجود قافيه در شعر يكي از عواملي است كه موجب گوش نوازي و جذب شنونده و شنيدن و خواندن آن مي شود. كودكان پيش از رسيدن به وزن شعر موسيقي قافيه را مي شناسند و براي آن ها، شعر بودن به داشتن قافيه مشخص مي شود. كودكان به كلام آهنگين و شعر و موسيقي علاقه مندند و ما مي توانيم از اين علاقه آنها در جهت زبان آموزي و گسترش واژگاني كودكان بيشترين بهره را ببريم. و با خواندن شعر و تكرار آن توسط كودكان موجبات رشد و تكامل زباني آنها را فراهم آوريم.

ج) تصوير خواني

آثار مصور به آثاري گفته مي شود كه وسيله ي انتقال پيام، تصوير است. تصوير اگر در حيطه محدوديت هاي ذهني كودكان تهيه شود مي تواند براي قوه ي بيان خلاقيت و روان شدن گويايي كودكان مفيد باشد كتابهاي تصويري ماجرا يا داستاني است كه با استفاده از تصاوير، صحنه هاي ماجرا يا داستان به صورت پشت سرهم و پيوسته در برابر ديدگان كودكان قرار مي گيرد آنها در عين حال كه تصاوير مختلف را به هم ربط مي دهند خود درباره تصاوير حرف مي زنند و يا مربي آنها را توضيح مي دهد. همين حرف زدن و آفرينش جمله ها و عبارت ها درباره ي تصاوير گام بسيار موثري در جهت زبان آموزي است و علاوه بر آن قوه ي تخيل، خلاقيت و ذهن بچه ها نيز تقويت مي شود.

د) بازي هاي نمايش

بازي در شكل دادن شخصيت كودك بهترين نوع فعاليت است. بازي موجب نيرو بخشيدن به قدرت تخيل و بيان كودك مي شود. امروزه استفاده از بازي هاي نمايشي و نمايش خلاق در كلاسهاي پش از دبستان به ابزار مفيد در دست مربيان علاقمند جهت پرورش استعدادها و خلاقيت ها تبديل شده است. نمايش خلاق فعاليت نمايشي خود جوشي است كه كودكان تجربه ها و اعمال بزرگسالان را كه ديده اند بازسازي مي كنند. در هنگام بازي سخن مي گويند و گفتگوهاي صحنه هاي ضميمه هاي مختلف زندگي را تكرار مي نمايند بديهي است انجام اين نوع بازي ها، قدرت بيان و سخن گويي آنها و تسلط به زبان را در نزد كودكان تقويت مي‌كند

تقويت مهارت سخن گفتن

به نام خدا » »

نقش پيش دبستان ودبستان در رشد زبان كودك

يكي از ارگان زبان آموزي مهارت سخن گفتن است، و جزء اهداف برنامه درسي دوره ابتدايي تقويت و پرورش آن است. هدف اساسي از آموزش مهارت هاي زباني، گوش دادن . سخن گفتن ، خواندن و نوشتن آن است كه فراگيران بتوانند در گفت و شنودها شركت كنند و با هم ارتباط برقرار نمايند. احساسات و نظرات خود را به صورت گفتار يا نوشتار بيان كنند. نوشته اي را بخوانند و فكر به كار رفته در آن را بفهمند و از شنيدن و خواندن كلام موزون و آهنگين لذت ببرند..
مراكز پيش از دبستان مثل خانواده. همسالان و هم بازي ها. مهدهاي كودك، دوره ي آمادگي و نقش بسيار مهم و اساسي در رشد زبان كودكان  دارند. در دوره آمادگي مربيان فعاليت هايي را انجام مي‌دهند كه موجب تقويت و رشد اركان زبان (گوش دادن و سخن گفتن) مي‌شود..
در غني سازي واژگان ذهني يك كودك كارها و فعاليت هاي زيادي مي‌توان انجام داد. هر چقدر ارتباط زباني كودك با اطرافيان زيادتر باشد به همان اندازه تسلط و مهارت بيشتري حاصل شود. در مراكز پيش از دبستان، فرصت لازم پيش مي‌آيد تا كودك با حرف زدن بتواند احساسات و عقايد و خواسته هاي خود را بيان كند. قصه گويي، بازي هاي نمايشي، تصوير خواني،  شعر خواني، سرودها و هتل ها همگي از برنامه‌هاي بسيار موثر براي تقويت و پيشبرد زبان آموزي است كه كودكان را براي ورود به دوره دبستان آماده مي‌كنند..

ـ روش هاي رشد زباني در كودكان پيش دبستاني ودبستاني
الف) قصه گويي : يكي از تكنيك ها و برنامه هايي كه مي‌تواند به رشد و بهبود زبان در كودكان كمك كند. قصه و قصه گويي است انسان ها در همه ي حالات زندگي با قصه همراه و مانوس بوده اند و همين است كه قصه را همزاد انسان دانسته اند. كودكان شيفته ي قصه و قصه گويي هستند. قصه تاثير شگرفي در روان زبان، رفتار و شخصيت كودك برجا مي‌گذارد.
در كنار قصه گويي مي‌توان از كودك خواست تا كلمه يا كلماتي را تكرار كند يا مثلاً بگويد كه قهرمان از كجا حركت كرده. نامش چه بوده. چه ديد و چه گفت و …
با اين تكرارها مي‌توان به كودك كمك كرد تا كلمات را بيان كند، به خاطر بسپارد و اگر احياناً اشتباه ياد گرفته است تصحيح كند. قصه فرصت خوبي براي اصلاح لغزش ها و اشكالات زباني مي‌تواند باشد..
بنابراين از علاقه فراوان كودكان به قصد بايد بيشترين بهره را در امر زبان آموزي و تقويت مهارت هاي زباني تقويت تخليل و تفكر و گنجينه ي لغات شنيداري آنها كسب كند..
مربيان مي توانند گاه گاهي از كودكان بخواهند كه آنها به قصه گويي بپردازند.       در قصه گويي دو مهارت مهم زبان آموزي يعني گوش كردن و سخن گفتن تمرين و تقويت مي‌شود..
ب) شعر : كودكان از همان آغاز زمزمه هايي شعر گونه دارند و از توليد آهنگ با هر وسيله اي كه بيايند لذت مي‌برند. هدف عمده شعر، رشد عواطف و باروري تخيلات و پرورش و ذوق و استعداد كودك است. علاوه بر آن پاسخي است به نياز فطري كودك به موسيقي و آهنگ و گسترش دنياي ذهني و تقويت حافظه و خلاقيت هنري و ادبي او
شعر به زبان گشايي كودك و آموزش غير مستقيم كودكان و اصلاح گفتار آنان و حمايت و تقويت جريان رسمي زبان آموزي كودك مي‌كند. اگر مربيان و معلمان پيش دبستاني شعر را به نحو صحيح بخوانند همه فوايد موجود در شعر نصيب كودكان خواهد شد..
وجود قافيه در شعر يكي از عواملي است كه موجب گوش نوازي و جذب شنونده و شنيدن و خواندن آن مي‌شود. كودكان پش از رسيدن به وزن شعر موسيقي قافيه را مي شناسند و براي آنها. شعر بودن به داشتن قافيه مشخص مي‌شود..
كودكان به كلام آهنگين و شعر و موسيقي علاقه مندند و ما مي توانيم از اين علاقه آنها در جهت زبان آموزي و گسترش واژگاني كودكان بيشترين بهره را ببريم. و با خواندن شعر و تكرار آن توسط كودكان موجبات رشد و تكامل زباني آنها را فراهم آوريم.

.
ج) تصوير خواني : آثار مصور به آثاري گفته مي‌شود كه وسيله ي انتقال پيام، تصوير است. تصوير اگر در حيطه محدوديت هاي ذهني كودكان تهيه شود مي‌تواند براي قوه ي بيان و خلاقيت روان شدن گويايي كودكان مفيد باشد..
كتابهاي تصويري ماجرا يا داستاني است كه با استفاده از تصاوير، صفحه هاي ماجرا يا داستان به صورت پشت سرهم و پيوسته در برابر ديدگان كودكان قرار كي گيرد آنها در عين حال كه تصاوير مختلف را به هم ربط مي‌دهند. خود درباره تصاوير حرف مي‌زنند و يا مربي آنها را توضيح مي‌دهد. همين حرف زدن و آفرينش جمله ها و عبارت ها درباره ي تصاوير گام بسيار موثري در جهت زبان آموزي است و علاوه بر آن قوه ي تخيل، خلاقيت و ذهن بچه ها نيز تقويت مي‌شود..
د) بازي هاي نمايش : بازي در شكل دادن شخصيت كودك بهترين نوع فعاليت است. بازي موجب نيرو بخشيدن به قدرت تخيل و بيان كودك مي‌شود. امروزه استفاده از بازي هاي نمايشي و نمايش خلاق در كلاسهاي پيش از دبستان به ابزاري مفيد در دست مربيان علاقمند جهت پژوهش استعدادها و خلاقيت ها تبديل شده است. نمايش خلاق فعاليت نمايشي خود جوشي است كه كودكان تجربه ها و اعمال بزرگسالان را كه ديده اند بازي سازي مي‌كنند. در هنگام بازي سخن مي گويند و كفتگوهاي ضميمه هاي مختلف زندگي را تكرار مي نمايند بديهي است انجام اين نوع بازي ها. قدرت بيان و سخن گويي آنها و تسلط به زبان را در نزد كودكان تقويت مي‌كند..